Netspar onderzoekt redenen voor aanpassing stelsel

20 september 2017

Het wordt tijd dat het huidige pensioenstelsel wordt aangepast, vinden Netspar-economen Lans Bovenberg en Theo Nijman. In een recent onderzoek benoemen de onderzoekers verschillende redenen voor aanpassing. Volgens hen is het huidige stelsel ondoorzichtig en niet opgewassen tegen de veranderende arbeidsmarkt en de heterogene aard van deelnemerspopulatie. Zij pleiten voor een meer geïndividualiseerde benadering, maar wel met behoud van het collectieve stelsel.

Ondoorzichtig
Een van de pijnpunten binnen het huidige systeem is de ondoorzichtigheid. Doordat het plafond van premieverhogingen is bereikt, moeten maatregelen tegen verder risico worden genomen. Dit resulteert volgens de onderzoekers in allerlei niet-transparante waardeoverdrachten. Hierdoor is bijvoorbeeld de relatie tussen de betaalde premie en de waarde van de ingekochte rechten moeilijk te doorgronden voor de deelnemer. Dit moet volgens de onderzoekers aangepakt worden. Het vertrouwen van de deelnemer is namelijk al laag genoeg.

Veranderende arbeidsmarkt
De heren Bovenberg en Nijman vinden ook dat het stelsel moet worden aangepast omdat de arbeidsmarkt aan het veranderen is. Die wordt namelijk steeds dynamischer. Dit betekent echter dat pensioenkosten ongelijkmatig worden verdeeld “over deelnemers die op jongere of oudere leeftijd fulltime of parttime als werknemer in Nederland hebben gewerkt”. Om dit probleem te verhelpen, moet het nieuwe stelsel actuarieel eerlijk zijn. Dit betekent volgens de onderzoekers dat de doorsneesystematiek afgeschaft moet worden.

Heterogene deelnemerspopulatie
De laatste reden voor hervorming die de Netspar-economen noemen is de gevarieerde aard van de deelnemerspopulatie. Er zijn grote verschillen tussen bijvoorbeeld de kapitaalpositie of beleggingsvoorkeuren van deelnemers. Toch maakt vooral leeftijd het verschil. Oudere werknemers willen namelijk meer garanties dan jongere deelnemers. Het huidige stelsel volgt, volgens de onderzoekers, een bovenmatige gestandaardiseerde aanpak. Er moet meer maatwerk komen rond zaken zoals beleggingen, inleg en verzekeringen.

Behoud collectieve stelsel.
Binnen een hervormd stelsel moeten de goede kanten van het Nederlands pensioenstelsel behouden blijven. Bovenberg en Nijman sommen de gunstige kanten als volgt op: “Pensioen als arbeidsvoorwaarde en de daarmee verbonden hoge  deelname, het ontlasten van deelnemers bij complexe financiële keuzes, en het delen van langlevenrisico’s gericht op een adequaat en stabiel levenslang inkomen”.

Bron: website Netspar